Δυσαριθμησία

Η δυσαριθμησία ως ξεχωριστή έννοια εμφανίστηκε από τον Αμερικανό R.Cohn, σε άρθρο του στο περιοδικό Archives of Neurology. Σε αυτό το άρθρο η δυσαριθμησία περιγραφόταν 

«…ως δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, που ήταν υπεύθυνη για την ανεξήγητη δυσκολία, που παρουσίαζαν ορισμένα άτομα στην απόκτηση μαθηματικών δεξιοτήτων» (Αγαλιώτης, 2000)

Ένας άλλος ερευνητής ο Τσέχος νευροψυχολόγος Kosc, ορίζει ότι:  

«Αναπτυξιακή δυσαριθμησία είναι μια δομική διαταραχή μαθηματικών ικανοτήτων που έχει τις ρίζες του σε γενετική ή σύμφυτη διαταραχή ορισμένων τμημάτων του εγκεφάλου, τμήματα που αποτελούν το άμεσο ανατομικοφυσιολογικό υπόστρωμα της κατάλληλης ηλικιακής ωρίμανσης των μαθηματικών ικανοτήτων- χωρίς να υπάρχει μια ταυτόχρονη διαταραχή των γενικών νοητικών λειτουργιών.» (Κοσυφόγλου 2006)

Ο Kosc υποστήριξε ότι η δυσαριθμησία συναντάται σε ποσοστό 6% στο γενικό μαθητικό πληθυσμό. (Αγαλιώτης 2000)

Το ίδιο περίπου ποσοστό έδωσαν έρευνες που έγιναν.

Το θέμα δεν έχει ακόμα ερευνηθεί πολύ.

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση στο διαγνωστικό εγχειρίδιο της (DSM-IV), μας δίνει τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια για τις μαθηματικές διαταραχές.

«Η μαθηματική ικανότητα των ατόμων με μαθηματική διαταραχή, όπως μετριέται από ατομικά εφαρμοσμένα τυποποιημένα τεστ, είναι σημαντικά χαμηλότερη από την αναμενόμενη, αν λάβει κανείς υπόψη την χρονολογική ηλικία του ατόμου, τη νοημοσύνη του, την κατάλληλη για την ηλικία του μόρφωση, και ο οποίος βιώνει ουσιαστικά διάσπαση στην ακαδημαϊκή επίτευξη ή στις καθημερινές δραστηριότητες που απαιτούν μαθηματικές ικανότητες.(American Psychiatric Association, 1999)» (Κοσυφόγλου, 2006)

Άλλοι όροι που αναφέρουν οι ερευνητές είναι:

•  αριθμητική τύφλωση
•  μαθηματική δυσκολία
•  αριθμητική μαθησιακή δυσκολία
•  ψυχολογικές δυσκολίες στα μαθηματικά

2. Γενικά χαρακτηριστικά της δυσαριθμησίας

Η δυσαριθμησία έχει μια σειρά από συμπτώματα που έχουν σχέση με το πώς αντιλαμβάνεται ένα άτομο τους αριθμούς, τις σχέσεις μεταξύ τους και τις αριθμητικές ενέργειες που πρέπει να γίνουν.

Αναλυτικότερα τα άτομα με δυσαριθμησία έχουν δυσκολία:

•  Στην εκμάθηση αριθμητικών πράξεων κυρίως δε με τις μεθόδους που στηρίζονται στη μέτρηση.
•  Στις συναλλαγές χρημάτων. Δυσκολεύονται στο να δίνουν και να παίρνουν τα ρέστα.
•  Στην εκμάθηση αφηρημένων εννοιών όπως του χρόνου και της κατεύθυνσης.
•  Δυσκολεύονται με την ώρα, ενώ δεν έχουν πολλές φορές αίσθηση του χρόνου.
• Στην απόκτηση χωρικού προσανατολισμού. Δυσκολεύονται με τις κατευθύνσεις. Χάνονται εύκολα. Δε διαβάζουν άνετα τους χάρτες.
•  Στην ακολουθία οδηγιών σε κάποιο άθλημα. Χάνουν την αίσθηση του σκορ και των παιχτών όταν παίζουν χαρτιά ή επιτραπέζια παιχνίδια.
•  Στο να ακολουθούν διαδοχικές οδηγίες. Στην οργάνωση πληροφοριών. Στο να θυμούνται συγκεκριμένες πράξεις και διαδικασίες για τη ολοκλήρωση ενός μαθηματικού υπολογισμού.

3. Χαρακτηριστικά ατόμων με δυσαριθμησία κατά ηλικίες

Προσχολική ηλικία

•      Δυσκολία στην εκμάθηση μέτρησης.
•        Δυσκολία αναγνώρισης τυπωμένων αριθμών.
•        Δυσκολία αντιστοίχησης ενός αριθμού με αυτό που αντιπροσωπεύει στην καθημερινότητα.
•        π.χ. δεν συνδέουν τον αριθμό 5 με τη συλλογή 5 μολυβιών
•        Αδύναμη μνήμη, ιδιαίτερα στη συγκράτηση αριθμών.
•        Δυσκολία στην οργάνωση πραγμάτων σε μια λογική σειρά.

Σχολική ηλικία

• Δυσκολία εκμάθησης βασικών μαθηματικών πράξεων.(πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό, διαίρεση).
•     Αδυναμία ανάπτυξης δεξιοτήτων επίλυσης προβλήματος.
•    Αδύναμη μακροπρόθεσμη μνήμη, ειδικά σε ότι αφορά τις μαθηματικές λειτουργίες.
•       Αδυναμία εξοικείωσης με το μαθηματικό λεξιλόγιο.
•       Αποφυγή παιχνιδιών στρατηγικής.

Εφηβεία και ενήλικη ζωή

• Αδυναμία εκτίμησης κάποιου λογαριασμού (π.χ. το λογαριασμό στο σούπερ-μάρκετ.).
• Αδυναμία εκμάθησης μαθηματικών εννοιών, πέρα από τις μαθηματικές πράξεις.
•     Αδυναμία χειρισμού ενός τραπεζικού λογαριασμού.
•       Δεν έχουν αίσθηση του χρόνου.

Δυσκολία εύρεσης διαφόρων προσεγγίσεων για ένα πρόβλημα

4. Δυσλεξία και δυσαριθμησία

Στη διεθνή βιβλιογραφία καταγράφονται οι διαφωνίες, ανάμεσα στους επιστήμονες, για τη σχέση που έχει η δυσλεξία με τη δυσαριθμησία. Πολλοί ακόμα και σήμερα δεν αναγνωρίζουν τη δυσαριθμησία  ως ξεχωριστή δυσκολία στο χώρο των μαθησιακών δυσκολιών. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν τελικά κάθε αριθμητική δυσκολία των μαθητών πρέπει να ορίζεται και να αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα της γλωσσικής λειτουργίας. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν πως η δυσκολία στα μαθηματικά είναι προβλήματα λεκτικής κωδικοποίησης.

Με βάση στοιχεία που έχουμε οι ερευνητές είναι χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα πως τα στοιχεία των ερευνών δεν είναι αρκετά για να μπορέσουμε να ορίσουμε ένα καινούριο σύνδρομο αυτό της δυσαριθμησίας. Αντίθετα η δεύτερη ομάδα ορίζει την διάκριση της δυσαριθμησίας έναντι της δυσλεξίας. Υποστηρίζουν ότι έχουμε να κάνουμε με δύο σύνδρομα, διαφορετικό το ένα από το άλλο με πολλές πιθανότητες να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο. Το θετικό είναι πως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ερευνητές ασχολούνται με τις διαταραχές που εκδηλώνουν οι μαθητές στα μαθηματικά.

Βιβλιογραφία

1.     Πολυχρόνη Φ., Χατζηχρήστου Χ., Μπίμπου Α., (επιμέλεια), 2006,  Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες Δυσλεξία – Ταξινόμιση, αξιολόγηση και παρέμβαση. εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα

2.     Κοσυφόγλου Αικ., 2006, Δυσλεξία και Μαθηματικά, μεταπτυχιακή εργασία

3.     Ζάχος Δ, 2004, Διαφοροδιάγνωση Μαθησιακών Δυσκολιών και ADHD. από το Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία, Ειδική Έκδοση για  σεμινάριο

4.     Μαυρωμμάτη Δ., 1995, Η κατάρτηση του Προγράμματος Αντιμετώπισης της Δυσλεξίας. Αθήνα, Αυτοέκδοση

5.     Αναστασίου Δ., 1998, ΔΥΣΛΕΞΙΑ- Θεωρία και έρευνα, Όψεις Πρακτικής.  Τόμος ά., εκδ. Ατραπός, Αθήνα

6.     Πόρποδας Κ., 1997, Δυσλεξία. Η Ειδική Διαταραχή στη Μάθηση του Γραπτού Λόγου. Αθήνα, Αυτοέκδοση

7.     Στασινός  Δ., 1999, Δυσλεξία και Σχολείο. Αθήνα, εκδ. Gutenberg.

8.     Μάρκου Σ.,1998, Δυσλεξία.  Αθήνα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα.

9.     Στασινός, Δ., 2003, Μαθησιακές Δυσκολίες του Παιδιού και του Εφήβου. Αθήνα, εκδ. Gutenberg.

10. Καραπέτσας Α., 1991, Η Δυσλεξία στο Παιδί-Διάγνωση και Θεραπεία,  Αθήνα. εκδ.  Ελληνικά Γράμματα

11. Ζάχος Ι., 2004, Συμπτωματολογία – Εικόνα της δυσλεξίας στον ελληνόφωνο χώρο. από το Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία,  Ειδική Έκδοση για  σεμινάριο

12. Πολυχρονοπούλου Σ., 1989, Ο Δυσλεξικός Έφηβος στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα, εκδ. ΟΕΔΒ.

13. Αγαλιώτης Ι., 2000, Μαθησιακές Δυσκολίες στα Μαθηματικά. Αθήνα, εκδ.  Ελληνικά Γράμματα.